Bilgisayarlarda farklı amaçlar için birçok bağlantı türleri kullanılır. Veri aktarımı, görüntü çıkışı, ses iletimi veya enerji sağlama gibi amaçlar için farklı portlar geliştirilmiştir. İşte en yaygın bağlantılar, detayları ve kullanım örnekleri:
1. USB (Universal Serial Bus)
USB, bilgisayarlarda en yaygın veri ve güç aktarım bağlantısıdır.
- USB 2.0: Maksimum 480 Mbps hız, 500 mA güç sağlar. Klavye, fare, yazıcı gibi cihazlarda yaygındır.
- USB 3.x / SS USB: SuperSpeed USB, 5–20 Gbps veri hızı ve daha fazla güç sağlar. Harici SSD, yüksek hızlı veri transferi için uygundur.
- USB-C: Yeniden yönlendirilebilir bağlantı, yüksek veri ve güç kapasitesi, Thunderbolt 3/4 uyumlu olabilir. Modern dizüstü ve telefonlarda yaygındır.
- Micro/ Mini USB: Mobil cihazlarda ve bazı aksesuarlar için kullanılır.
2. HDMI (High-Definition Multimedia Interface)
HDMI, ses ve görüntüyü tek kablo üzerinden dijital olarak ileten bağlantıdır. Monitör, televizyon ve projektörlerde kullanılır.
- Desteklenen çözünürlük ve yenileme hızı modele göre değişir (4K, 60Hz, 8K 120Hz).
- Mini HDMI veya Micro HDMI, küçük cihazlarda kullanılır.
3. DisplayPort (DP)
Yüksek çözünürlük ve çoklu monitör desteği sağlar. Modern bilgisayar kartları ve monitörlerde yaygındır.
- 4K ve 8K çözünürlük desteği, yüksek yenileme hızları.
- Mini DisplayPort, küçük cihazlarda kullanılır (ör. MacBook).
4. VGA (Video Graphics Array)
Analog video çıkışı sağlar. Eski monitörlerde ve projeksiyon cihazlarında kullanılır.
- Genellikle mavi renkli port ile tanınır.
- 1080p ve altındaki çözünürlükler için uygundur, dijital çözünürlük ve renk doğruluğu sınırlıdır.
5. DVI (Digital Visual Interface)
Dijital video aktarımı sağlar. Eski monitör ve ekran kartlarında yaygın olarak kullanılır.
- DVI-D: Sadece dijital sinyal
- DVI-I: Dijital ve analog sinyal
- 1080p ve bazı 2K çözünürlüklerde yeterli.
6. Thunderbolt
USB-C üzerinden yüksek hızlı veri, görüntü ve güç sağlar. Özellikle profesyonel video ve depolama cihazlarında kullanılır.
- Thunderbolt 3 ve 4: 40 Gbps, DisplayPort ve PCIe desteği, güç aktarımı.
- Mac ve bazı Windows cihazlarında yaygın.
7. Ethernet (RJ-45)
Kablolu ağ bağlantısı sağlar. Genellikle 100 Mbps, 1 Gbps veya 10 Gbps hız destekler.
8. Audio Jack (3.5mm)
Ses giriş ve çıkışı için kullanılır. Kulaklık, hoparlör ve mikrofonlarda yaygındır.
9. SD / MicroSD Kart Slotları
Depolama kartlarını okumak için kullanılır. Fotoğraf makineleri ve bazı dizüstü bilgisayarlarda bulunur.
10. Seri ve Paralel Portlar
Eski bilgisayarlarda kullanılır, günümüzde endüstriyel cihazlar ve eski yazıcılar için hâlâ kullanılabilir.
11. FireWire (IEEE 1394)
Video ve ses cihazları için yüksek hızlı veri aktarımı sağlar. Özellikle eski video kameralar ve profesyonel ses cihazlarında yaygın.
12. eSATA
Dış SATA sürücüleri bağlamak için kullanılır. Hızlı veri aktarımı sağlar, USB ile kıyaslandığında daha düşük gecikme sunar.
13. PS/2 Portları
Klavye ve fare için eski bağlantı türü. Genellikle mor (klavye) ve yeşil (fare) renklerle tanınır.
Bilgisayar bağlantı portları, kullanım amaçlarına göre farklı hız, çözünürlük ve güç kapasitesine sahiptir. Modern cihazlarda USB-C ve Thunderbolt öne çıkarken, eski cihazlarda VGA, DVI, seri/paralel portlar hâlâ kullanılabilir.
Bilgisayar Bağlantı Türleri Karşılaştırma Tablosu
Bilgisayar ve çevre birimlerinde kullanılan tüm yaygın bağlantı türlerini, hızlarını, veri türlerini ve kullanım alanlarını karşılaştırmalı tablo halinde inceleyebilirsiniz.
| Bağlantı Türü | Hız | Veri Türü | Kullanım Alanı | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| USB 2.0 | 480 Mbps | Veri ve güç | Klavye, fare, yazıcı | Düşük hız, yaygın |
| USB 3.x / SS USB | 5–20 Gbps | Veri ve güç | Harici SSD, hızlı veri aktarımı | SuperSpeed, mavi port |
| USB-C / Thunderbolt | 10–40 Gbps | Veri, güç, video | Dizüstü, harici ekran, depolama | Tek port üzerinden çok amaçlı kullanım |
| HDMI | 4K 60Hz, 8K 120Hz | Video ve ses | Monitör, TV, projektör | Dijital sinyal, yaygın |
| DisplayPort | 4K–8K, 60–240Hz | Video ve ses | Monitör, çoklu ekran | Mini DP versiyonu mevcut |
| VGA | Analog, 1080p altı | Video | Eski monitör ve projeksiyon | Analog sinyal, renk doğruluğu sınırlı |
| DVI | 1080p – 2K | Video | Monitör, ekran kartı | DVI-D (dijital), DVI-I (dijital+analog) |
| Ethernet (RJ-45) | 100 Mbps – 10 Gbps | Veri | Kablolu ağ bağlantısı | LAN bağlantısı için standart |
| Audio Jack 3.5mm | N/A | Ses | Kulaklık, hoparlör, mikrofon | Analog ses aktarımı |
| SD / MicroSD | UHS-I: 104 MB/s, UHS-II: 312 MB/s | Veri | Fotoğraf makinesi, dizüstü | Depolama kartı okuma |
| Seri Port (RS-232) | 115 Kbps | Veri | Endüstriyel cihazlar, eski donanım | Günümüzde nadir kullanılır |
| Paralel Port (LPT) | 1–2 Mbps | Veri | Eski yazıcılar | Analog-dijital karma, artık nadir |
| FireWire (IEEE 1394) | 400–800 Mbps | Veri ve video | Video kameralar, profesyonel ses | Eski profesyonel cihazlar |
| eSATA | 1.5–6 Gbps | Veri | Dış SATA sürücüler | Düşük gecikme, hızlı veri |
| PS/2 | 10–16 Mbps | Veri | Klavye ve fare | Eski bağlantı standardı |
